Timeline: (Hadewig) van Cruijningen

	Date	Event(s)
1	1256	1256: Graaf Willem II zakt bij Hoogwoud door het ijs, op weg om de West-friezen te onderwerpen.
2	1285	1285: Leeuwarden krijgt stadsrechten.
3	1290	1290: Floris V ziet af van de erfaanspraak op de Schotse troon.
4	1296	1296: Floris V bij het Muiderslot door de edelen vermoord.
5	1298	1298: Dokkum krijgt stadsrechten.
6	1299	1299: Hollandse gravenhuis sterft uit. Holland en Zeeland in personele unie verenigd met Henegouwen
7	1346-1354	1346-1354: Met de strijd om de opvolging van de kinderloos gestorven graaf Willem IV beginnen in Holland de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Dergelijke twisten zullen tot het einde van de 15de eeuw nog diverse malen opduiken. Ze dragen bij tot vorming van een vertegenwoordiging waarin adel en steden politieke invloed kunnen uitoefenen op de graaf (Staten).
8	1356	1356: Hertogin Johanna van Brabant en haar echtgenoot bezweren bij hun intocht de zogenoemde Blijde Inkomste, die een belangrijke beperking inhoudt van de macht van de vorst.
9	1369	1369: Hertog Filips van Bourgondi? ("de Stoute'), jongste zoon van de Franse koning, verwerft door huwelijk het graafschap Vlaanderen: het begin van de Bourgondische expansie in de Nederlanden.
10	1421	1421: Sint Elisabethvloed op 19 november.
11	1425	1425: In Leuven wordt de eerste universiteit van de Lage Landen opgericht.
12	1428	1428: "Zoen van Delft' (zoen = verdrag). Jacoba van Beieren, gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen, staat haar gebied af aan hertog Filips van Bourgondi
13	1431	1431: Jeanne d'Arc op de brandstapel ter dood gebracht.
14	1444	1444: Oldambt in bezit van Groningen.
15	1464	1464: Filips de Goede (XXX) roept vertegenwoordigers van de gewesten in de Nederlanden bijeen _ de eerste vergadering van de Staten-Generaal.
16	1466	1466: In heel Nederland wordt in guldens gerekend.
17	1477	1477: Karel de Stoute sneuvelt voor Nancy. 1477: Hertog Karel de Stoute sneuvelt bij Nancy. Einde van de Bourgondische expansie. Zijn dochter Maria moet de Staten-Generaal het zogenoemde Groot Privilegeverlenen dat haar gezag aanzienlijk beknot. Maria is gehuwd met de zoon van de Duitse keizer, Maximiliaan van Oostenrijk. Voor de Nederlanden doemt een nieuwe episode op: de Habsburgse.
18	1478	1478: Stichting van Pekelborg.
19	1499	1499: Edward van Oostfriesland neemt Pekelborg in.
20	1500	1500: George van Saksen wordt Heer van Friesland. 1500: Geboorte van Karel V, heer der Nederlanden
21	1515	1515: Karel V installeert het Hof van Friesland. 1515: Floris van Egmond benoemd tot stadhouder van Friesland. 1515: Dokkum ontvangt van Karel V het privilege van een weekmarkt op donderdagen. 1515: Karel V op 5 januari te Brussel ingezworen als Heer der Nederlanden. 1515: George van Saksen verkoopt zijn rechten op Friesland aan Karel V voor 100.000 goudguldens.
22	1516	1516: Karel V,koning van Spanje
23	1517	1517: Hindeloopen ingenomen door Pier van Donia, bijgenaamd Grote Pier. Een boer uit Kimswerd, en piraat die zich allerlei titels toebedeelde: koning van Friesland, hertog van Sneek, graaf van Sloten, vrijheer van Hindelopen en kapitein-generaal van de Zuiderzee; had een enorme haat tegen alles wat Hollands was.
24	1519	1519: Eerste oorlog met Frankrijk.
25	1520	1520: Grote Pier overlijdt op 28 oktober in Sneek.
26	1521	1521: Rijksdag in Worms, waar Maarten Luther in de ban wordt gedaan.
27	1524	1524: Friesland erkent Karel V als landheer.
28	1531	1531: Maria van Hongarije benoemd tot landvoogdes van de Nederlanden.
29	1533	1533: Op Slot Dillenburg in het Duitse Nassau wordt de oudste zoon Willem geboren, die op elfjarige leeftijd het Zuid-Franse prinsdom Oranje en aanzienlijke goederen in de Nederlanden erft van zijn neef Ren? van Ch?lon. De jonge Prins van Oranje groeit op aan het hof van Karel V in Brussel, om hem te vrijwaren van Duits-protestantse invloeden.
30	1536	1536: Groningen en Drenthe onderwerpen zich aan Karel V.
31	1540	1540: Benoeming Maximiliaan van Egmond, graaf van Buren, tot gouverneur van Friesland
32	1548	1548: De oprichting van een Bourgondische Kreits is de bekroning van Karels politiek om de Nederlanden in zijn greep te krijgen. Voor het eerst zijn zeventien Nederlandse gewesten (tien zuidelijke en zeven noordelijke, waaronder Friesland, het Groningerland, Gelre en de gebieden van de Utrechtse bisschop) in ??n verband verenigd. Stadhouders (plaatsvervangers van de vorst) komen aan het hoofd te staan van de gewesten.
33	1549	1549: Jan de Ligne, graaf van Aremberg, benoemd tot gouverneur van Friesland.
34	1555	1555: Karel V doet troonsafstand van de Nederlanden. Filips II wordt Heer der Nederlanden.
35	1558	1558: Karel V sterft in zijn kloosterpaleis te Yuste.
36	1559	1559: Margareta van Parma Spaans gouverneur over de Nederlanden.
37	1566	1566: Hoge graanprijzen, met hongersnoden tot gevolg, leiden tot een geladen stemming in de gewesten. Een Verbond van (driehonderd) Edelen wendt zich tot de landvoogdes met een smeekschrift, waarin zij "moderatie' vragen: minder belasting, meer religieuze vrijheid. Een vooraanstaand adviseur van de landvoogdes, graaf Berlaymont, zou daarbij de beroemde woorden hebben gesproken: "Ce ne sont que des gueux.' ("Het zijn slechts bedelaars.') De woorden geuzen en geuzennaam vinden hier hun oorsprong. 1566: Op 10 augustus wordt in de West-Vlaamse plaats Steenvoorde de eerste katholieke kerk geplunderd. Deze Beeldenstorm verspreidt zich in twee maanden over de Nederlandse gewesten.
38	1567	1567: De hertog van Alva wordt regent. De Prins van Oranje vlucht naar Duitsland. 1567: Hoewel de rust inmiddels is teruggekeerd, arriveert in augustus een leger van 10.000 Spaanse en Italiaanse huurlingen onder leiding van de Hertog van Alva. Een speciale rechtbank _ de Raad van Beroerten (bloedraad)velt 1.100 doodvonnissen tegen "ketters'.
39	1568	1568: 80-jarige Oorlog. Slag bij Heiligerlee. Egmont en Hoorn in Brussel onthoofd. 1568: 80-jarige Oorlog. Slag bij Heiligerlee. Egmont en Hoorn in Brussel onthoofd.
40	1570	1570: De Allerheiligenvloed op 1 november. In Friesland komen 3000 mensen om.
41	1572	1572: Beleg van Haarlem. De Watergeuzen veroveren Den Briel.
42	1573	1573: Requesens landvoogd. Volksheldin Kenau Simonsdochter Hasselaer. Die van binnen [Haarlem] hadden ooc een cloecke vrouwe ende eerbaer weduwe, omtrent XLVI jaren out, Kennau genoemt, die dander vrouwen in allen noot aenvoerde ende met eenighe andere veel manlycke daden boven vrouwen aert bedreef op ten vijant, met spiessen, bussen ende sweert, als een man haer behelpende in vrouwelycke habijt.
43	1574	1574: De Slag op de Mookerheide.
44	1576	1576: Dood van Requesens. Don Juan wordt landvoogd.
45	1578	1578: Matthias van Habsburg wordt landvoogd. Hetzelfde jaar wordt Parma landvoogd.
46	1579	1579: Unie van Atrecht en Utrecht.
47	1580	1580: Filips II doet Willem van Oranje in de ban.
48	1584	1584: Willem Lodewijk wordt in oktober stadhouder van Friesland. 1584: Willem van Oranje wordt op 10 juli in Delft vermoord.
49	1585	1585: Stadhouder Willem Lodewijk van Nassau sticht in Franeker een hogeschool.
50	1593	1593: Graaf Willem Lodewijk maakt zijn vermaarde tocht vanuit Emmen over het veen naar Roswinkel om zich in Boertange te verschansen. Toen die Willen Lodewijk in 1593 naar Roswinkel trok, legde hij vermoedelijk gelijkertijd de Emmerschans aan. Later werd over die schans een nieuwe, grotere schans aangelegd. 1593: Drenthe gaat deel uit maken van de zeven verenigde Nederlanden, doch werd geen lid van de Staten Generaal. Het bleef als enige gewest zelfstandig onder toezicht van stadhouder Willem Lodewijk. Drost werd toen Casper van Ewsum. Wederom luidt er voor Drenthe een nieuw tijdperk in.
51	1596	1596: De overwintering van Willem Barentsz. en Jacob van Heemskerck op Nova Zembla.
52	1600	1600: Slag bij Nieuwpoort. De gouden eeuw. 1600: Winschoter Hoogebrug lag bij Pekelborg.
53	1602	1602: Oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.
54	1603	1603: In Lutjegast wordt Abel Janszoon Tasman geboren.
55	1607	1607: Jacob van Heemskerck verslaat de Spanjaarden bij Gibraltar. 1607: Zeer strenge winter. Zelfs de Theems is bevroren.
56	1615	1615: Op verzoek van Willem Lodewijk werd de Semslinie getrokken door Jans Sems. De grens tussen Groningen en Drenthe wordt een "feit".
57	1619	1619: Op 13 mei wordt Oldenbarnevelt op het Binnenhof onthoofd. 1619: Batavia wordt gesticht door Jan Pieterszoon Coen.
58	1620	1620: De Friese stadhouder Willem Lodewijk overlijdt. Ernst Casimir volgt hem op.
59	1621	1621: Hugo de Groot ontsnapt uit Slot Loevestein in een boekenkist.
60	1628	1628: Piet Heijn verovert bij Cuba een Spaanse Zilvervloot.
61	1629	1629: Piet Heijn sneuvelt tegen de Duijnkerkers.
62	1632	1632: Ernst Casimir sneuvelt bij Roermond. Hendrik Casimir I wordt de nieuwe Friese stadhouder.
63	1634	1634: Eerste Kollumer Oproer. Ofke Haijes riep zichzelf uit tot 'capitain' van Kollum en ging "nae het huijs van Harmen Lubbes, roeper van den voors. dorpe Collum, ende daeruijt tegens wille ende danck van den selven Harmen de tromme gehaelt, de sleve geslagen, ende uijtroepingen veel volck bijeen gekregen heeft, de selve aanritsende 's Landtschaps middelen met hem gevangene (Ofke Haijes) te helpen tegenstaan. Dat oock de gevangene ten selven tijde gesterckt met Jan Harckes, Drieus Aebes ende andere al trommelende van 't Westeijnde der voors. dorpe gegaen is nae Fop Claessens ende aldaer tegens danck van des selves huijsvrou ende dogter een van de Vaendels uijt 't gerechthuijs gehaelt heeft, ende dat hij alsdoen so als Capitain vaendrich ende trommelende met de rapaille langs de gebuijrte uijt het rechthuijs is gegaen. Dat de gevangene ten voors.dage tegens den avond met vliegende Vaendel, ende Trommelslagh mede was gemarcheert doorden gebuijrte naar de huijsinge van den Ontfanger Jacob Rosema, ende deselve hadt helpen insmiten, opbreecken ende 't huijsraedd vernielen en plunderen. Dat de gevangene cum socius den Dienstboden van Rosema voornoembt hadden gevraeght, waer hij Rosema was, met de bij voeginge, so sij hem hadden, wouden sij hem in riemen snijden
64	1639	1639: Admiraal Maarten Harpertszoon Tromp verslaat de Spaanse vloot bij Duins.
65	1640	1640: Willem Frederik wordt stadhouder van Friesland.
66	1647	1647: Overlijden Frederik Hendrik. Stadhouder Prins Willem II.
67	1648	1648: Vrede van Munster, einde Tachtigjarige Oorlog.
68	1649	1649: Aanleg van Zuidwending.
69	1652	1652: Jan van Riebeeck sticht de Kaapkolonie. 1652: Eerste Engelse oorlog.
70	1655	1655: Aanleg van de Ommelanderwijk.
71	1656	1656: Rembrandt van Rijn wordt failliet verklaard.
72	1664	1664: Hendrik Casimir II wordt stadhouder van Friesland.
73	1665	1665: Tweede Engelse oorlog.
74	1665-1666	1665-1666: Tijdens de 1e oorlog met Barend van Galen, bisschop van Munster, trekken Munsterse soldaten stropend door Emmen. (over aantallen verschillen de meningen)
75	1667	1667: New York wordt in Breda verkwanseld aan de Britten.
76	1672	1672: Rampjaar. Moord op de gebroeders De Witt. Het land is radeloos, reddeloos en redeloos. 1672: Winschoterzijl door den bisschop van Munster bezet.
77	1675	1675: Het tabaksrooken komt in gebruik.
78	1676	1676: De Ruyter sneuvelt bij Sicili? in de Middellandse zee.
79	1686	1686: De Sint Maartensvloed kost in de provincie Groningen 1558 mensenlevens. 1686: Groote watervloed : alleen in 't Oldambt zouden 482 menschen verdronken zijn.
80	1689	1689: Willem III wordt koning van Engeland.
81	1692	1692: De jenever wordt volksdrank.
82	1700	1700: Invoering van de Gregoriaanse kalender in Friesland. Op 31-12-1700 volgde 12-01-1701.
83	1701	1701: Lodewijk XIV bezet de Zuidelijke Nederlanden.
84	1702	1702: Willem III van Oranje-Nassau overlijdt aan de gevolgen van een val van zijn paard op Hampton Court.
85	1708	1708: Strenge winter : vorst van 24 December tot in Mei.
86	1711	1711: Johan Willem Friso, erfstadhouder van Friesland, verdrinkt in het Hollands Diep.
87	1713	1713: Via Azi? en Rusland bereikt de (1e) veepest epidemie ons land.
88	1717	1717: Bij een stormvloed tijdens de kerstmis komen in Groningen en Friesland 5000 mensen om.
89	1723	1723: Grens tusschen Onstwedde en Pekela geregeld.
90	1729	1729: De Dokkumer Nieuwe Zijlen aangelegd. 1729: Willem IV stadhouder in de gewesten Friesland, Groningen, Drenthe en Gelderland.
91	1730	1730: De aardappel wordt in ons land geintroduceerd, een Zuid-Amerikaans product.
92	1731	1731: De paalworm teistert ons land, de worm vreet de palen in onze dijken op.
93	1735	1735: Jan Klatter, schuitvaarder van Pekela op Groningen.
94	1739	1739: De vroeg ingevallen strenge winter zorgt voor hongersnood.
95	1740	1740: Begin van 't koffiedrinken.
96	1745	1745: De landbouw wordt geconfronteerd met de tweede veepestepidemie.
97	1747	1747: Willem IV wordt erfstadhouder van alle gewesten.
98	1748	1748: In Amsterdam worden op de Dam twee plunderaars opgehangen.
99	1750	1750: Het sterfjaar van Johann Sebastian Bach.
100	1751	1751: Willem IV overlijdt. Willem V wordt de eerste onbenoemde stadhouder.
101	1756	1756: De geboorte van Wolfgang Amadeus Mozart.
102	1758	1758: Strenge winters. Des voorjaars veel turfvervoer naar Duitsland.
103	1762	1762: Grens tusschen Westerlee en Pekela geregeld
104	1763	1763: De handel ligt bijna stil en er heerst een grote werkloosheid in ons land.
105	1776	1776: De armoede onder de bevolking is groot. In Nederland worden vele armenhuizen gesticht.
106	1780	1780: De Vierde Engelse Zeeoorlog.
107	1781	1781: William Herschel ontdekt de planeet Uranus.
108	1784	1784: De Staten-Generaal verbiedt het dragen van oranje.
109	1789	1789: George Washington wordt de eerste President van de Verenigde Staten van Amerika. 1789: Bestorming van de Bastille en het begin van de Franse Revolutie.
110	1795	1795: De periode 1795-1814 wordt gekenmerkt door grote armoede, zelfs voor de hoge stand. 1795: Utrecht wordt bezet door het Franse leger. Willem V vlucht naar Engeland.
111	1797	1797: Kollumer Oproer. In de Franse tijd stonden Patriotten en Prinsgezinden soms fel tegen over elkaar. Dat was ook al zo voordat de Fransen ons land introkken. In het jaar 1797 bleek, dat de Oranjeliefde nog sterk leefde onder het gewone volk. Het kwam tot een uitbarsting, die bekend staat als het Kollumer Oproer. In de gemeente Kollumerland ontstonden onregelmatigheden. Op woensdag 18 januari 1797 werden de bewoners van Kollumerzwaag opgeroepen om na te gaan wie van hen geschikt waren voor de "burgerwapening". En op zaterdag 28 januari werd de bevolking van Burum opgeroepen. Onder hen was ook ene Abele Reitzes, de zoon van de weduwe van Reitze Abels. Toen Abele uit Kollum terug kwam, riep hij "Oranje Boven". Daarop werd hij in de nacht van 2 op 3 februari gevangen genomen. Eerst werd hij vastgezet in het Rechthuis te Kollum met het doel hem later over te brengen naar het blokhuis te Leeuwarden. De arrestatie van Abele was de druppel die de emmer deed overlopen. Uit het westen van de gemeente kwamen velen naar Kollum om Abele te bevrijden. Onderweg naar Kollum werden al enige huizen in brand gestoken. De mannen waren bewapend met zeisen, snoeimessen, sikkels, en alles wat maar kon dienen om de tegenstanders schrik aan te jagen. De kamer van de secretaris werd bezet. De secretaris werd gedwongen een verklaring te tekenen dat niemand deze daad met enig leed zou moeten betalen. Ook werd Abele Reitzes onder dwang vrij gelaten. Ondertussen werd echter het gezag in Leeuwarden gewaarschuwd. Er werd versterking gestuurd en een aantal oproerkraaiers werd gevangen gezet in de kerk, waaronder Jan Binnes van Oudwoude. De volgende dag kwamen aanhangers van deze Jan Binnes weer in grote getale naar Kollum. Aangevuld met mensen uit de Dongeradelen en Burum werden de troepen van de patriotten uit Kollum verdreven. Een detachement ruiters met friese paarden en twee veldstukken werd naar Kollum en omgeving gestuurd en de rust keerde weer. De volgende dagen werden in geheel noord en noordoost-friesland rebellen gevangen genomen. Er werden zware straffen opgelegd aan 168 gevangen genomen Prinsgezinden. Jan Binnes en (later) Salomon Levy werden ter dood gebracht, terwijl anderen hoge boetes kregen opgelegd.
112	1798	1798: Twee staatsgrepen in ??n jaar.
113	1799	1799: Op 31 december wordt de VOC formeel ontbonden.
114	1803	1803: Oorlog tussen Frankrijk en Engeland. De Engelsen veroveren de Nederlandse koloni?n.
115	1805	1805: Rutger Jan Schimmelpenninck raadpensionaris.
116	1806	1806: Het 3 Guldenmuntstuk wordt vervangen door de rijksdaalder. 1806: Willem V overlijdt in Brunswijk. Lodewijk Napoleon koning van Holland.
117	1807	1807: De ontploffing van het kruitschip in Leiden.
118	1808	1808: Oude Pekela heeft 3371 inwoners, Nieuwe Pekela heeft 3299 inwoners.
119	1810	1810: Het Koninkrijk Holland wordt bij Frankrijk ingelijfd.
120	1811	1811: De Engelsen veroveren Java als laatste kolonie van Holland. 1811: Invoering van de burgerlijke stand en kadaster.
121	1812	1812: Tocht naar Rusland.
122	1813	1813: De Fransen verlaten ons land. Koning Willem I aanvaardt de soevereiniteit als constitutioneel vorst.
123	1814	1814: Op 23 mei geven de Fransen hun laatste steunpunt, Delfzijl, op.
124	1815	1815: Willem I, koning der Nederlanden. 1815: Slag bij Waterloo.
125	1816	1816: Engeland geeft de koloni?n terug aan Nederland.
126	1817	1817: Hongerwinter door mislukte oogst.
127	1825	1825: De Java oorlog. Nederland begint een offensief tegen de Javaanse Vorsten.
128	1826	1826: Malaria maakt onder de 193.333 tellende Friesche bevolking m??r dan 4.000 dodelijke slachtoffers.
129	1829	1829: Verboden in de kerken te begraven.
130	1835	1835: Eerste spoorlijn Haarlem - Amsterdam.
131	1839	1839: Nederland erkent de onafhankelijkheid van Belgi 1839: Fotografie wordt uitgevonden.
132	1840	1840: Willem I doet afstand van de regering. Willem II wordt koning der Nederlanden.
133	1841	1841: Clemens en August Brenninkmeijer openen hun eerste winkel op de Oosterdijk in Sneek.
134	1844	1844: Zeer strenge winter en de 2 jaren daarop mislukken de aardappeloogsten. De bevolking lijdt honger.
135	1846	1846: Voedselschaarste in Drenthe 1846: Emigratie naar Michigan (USA) uit Drenthe komt op gang. Eerste 56 Drenthen vertrekken.
136	1847	1847: Een duur jaar, een 6 ponds roggebrood kost 67,5 cent.
137	1848	1848: Grondwetsherziening door Thorbecke. 1848: Aanleg van de weg Assen-Bareveld voltooid.
138	1849	1849: Koning Willem II overlijdt aan een hartinfarct. Op 12 mei wordt koning Willem III ingehuldigd. 1849: De Denen blokkeren de Pruisische havens. Op de rede van Delfzijl liggen in een maand 173 vreemde schepen.
139	1850	1850: Ridderschap in Drenthe afgeschaft. 1850: Drenthe telt 82 kilometer verharde weg: het grootste deel langs de Drentsche Hoofdvaart.
140	1851	1851: Het katholieke kerkhof te Oude Pekela aangelegd.
141	1852	1852: De postzegels worden ingevoerd.
142	1854	1854: Lijfstraffen geschrapt uit het strafrecht. De doodstraf wordt beperkt tot ophanging boven een luik. 1854: Het KNMI wordt bij koninklijk besluit van Koning Willem III opgericht.
143	1856	1856: De treinramp van 1856 was de eerste waarbij dodelijke slachtoffers vielen onder reizigers.
144	1858	1858: De aardappel wordt algemeen geaccepteerd als voedingsmiddel.
145	1859	1859: De eerste (verharde) grindweg wordt aangelegd van Klinkmolenbrug, via Noordbarge tot Emmen en via Odoorn naar Gieten. M.Middelveldt wordt nu genoemd als loper voor de posterijen van Borger naar Emmen en terug.
146	1860	1860: Offici?le afschaffing van de slavernij in Nederlandsch-Indi 1860: Hiddingh koopt het hele Compascuum inclusief de kosten voor fl 89.252,--
147	1863	1863: De slavernij wordt in Suriname afgeschaft.
148	1865	1865: Stoomvaartdienst Delfzijl-London.
149	1867	1867: De graanoogsten in Drenthe mislukken. Vooral Sleen en Zweeloo worden ernstig getroffen.
150	1868	1868: Zeven Friezen weten binnen ??n dag door de elf Friese steden te schaatsen.
151	1870	1870: Pokken epidemie in Nederland. In 1871 steigt het aantal doden tot 15.787. 1870: In Nederland wordt de doodstraf afgeschaft. 1870: Vestingwerken rond Coevorden moeten worden gesloopt. 1870: De spoorlijn Meppel-Groningen wordt geopend.
152	1871	1871: Jan Fabricius geboren in Assen.
153	1873	1873: Atjeh oorlog. Op 8 april landt het Koninklijk Nederlands Indisch Leger op de kust van Sumatra.
154	1874	1874: Kinderwet van Samuel van Houten. Arbeid door kinderen onder de 12 jaar wordt verboden.
155	1876	1876: Mata Hari wordt op 7 augustus in Leeuwarden geboren als Margaretha Geertruida Zelle.
156	1879	1879: Oprichting van de 1e politieke partij: de Antirevolutionaire Partij onder leiding van Abraham Kuyper.
157	1880	1880: Geboorte van prinses Wilhelmina. 1880: Grote veenbranden teisteren de Zuidoost hoek van Drenthe. Vooral Nieuw Weerdinge wordt zwaar getroffen.
158	1881	1881: Assen wordt aangewezen als garnizoensstad.
159	1883	1883: Vissersramp op 6 maart in Paesens-Moddergat. 17 aken met 83 opvarenden vergaan. 1883: Van Gogh schildert in Drenthe.
160	1884	1884: Er wordt een klinkerweg aangelegd tussen Emmen en Sleen. 1884: Stieltjeskanaal bevaarbaar. 1884: Opening spoorweg Groningen-Delfzijl.
161	1887	1887: In Oostzaan neemt Albert Heijn de winkel van zijn vader over.
162	1889	1889: Er wordt een klinkerweg aangelegd tussen Emmen, Zuidbarge, Erica naar Nieuw Amsterdam 1889: Jan Fabricius wordt geldloper en krantenbezorger bij de Provinciale Drentsche en Asser Courant. 1889: Jonkheer Van Holthe tot Echten koopt als eerste Drent een auto: hij toert trots met zijn Benz door Assen.
163	1890	1890: Koning Willem III overlijdt. Koningin Emma wordt regentes.
164	1891	1891: Gerard en Anton Philips richten een gloeilampenfabriek op.
165	1892	1892: Verschijning van het eerste dagblad de Telegraaf. 1892: Industrieel Willem Albert Scholten komt te overlijden. Hij was de man die veel gedaan heeft voor de veenkoloniale ontwikkeling. Hij was sociaal erg meelevend. Het Scholtenskanaal dankt haar naam aan hem zoals Klazienaveen haar naam ontleend aan zijn vrouw Klaziena van der Sluis.
166	1893	1893: Vissersramp op 1 december in Wierum. 22 vissers komen om.
167	1895	1895: Koningin Wilhelmina en Koningin-regentes Emma bezoeken Drenthe
168	1896	1896: Notaris Baccx rijdt als eerste in Nederland met een eigen auto.
169	1897	1897: Coevorden aangesloten op het Overijsselse tramnet.
170	1898	1898: Inhuldiging van koningin Wilhelmina te Amsterdam. 1898: De Motor Tram Omnibus van Meijer gaat rijden.
171	1899	1899: De Transvaalse Oorlog breekt uit in Zuid-Afrika
172	1901	1901: Koningin Wilhelmina huwt Prins Hendrik, Hertog van Mecklenburg.
173	1903	1903: Tram Hoogeveen-Nieuw Amsterdam rijdt voor het eerst.
174	1905	1905: Bouw van de katholieke kerk Musselkanaal 1905: In de venen bij Weerdinge worden enkele lijken gevonden die thans nog bewaard worden in het provinciaal museum in Assen. 1905: Lokaalspoorweg Assen-Stadskanaal begint diensten.
175	1907	1907: De tramlijn tussen Coevorden en Ter Apel via Nieuw Amsterdam, Erica en Klazienaveen wordt in gebruik genomen alsook een stenen voetpad tussen Emmen en Emmer Compascuum.
176	1909	1909: Prinses Juliana geboren. 1909: Opening N.O.L.S. spoorlijn Delfzijl-Zuidbroek.
177	1910	1910: Glasfabrieken in Nieuw Buinen bieden werk aan 800 mensen. 1910: Bentheimer Eisenbahn rijdt tussen Coevorden en Duitsland.
178	1912	1912: De ondergang van de Titanic. 1912: De eerste offici?le Elfstedentocht wordt gewonnen door Coen de Koning.
179	1913	1913: Gasselternijveen vierde havenstad van Nederland na Amsterdam,Rotterdam en Groningen.
180	1914	1914: Algemene mobilisatie.
181	1915	1915: Opening stoomtram Winschoten-Ter Apel.
182	1917	1917: Invoering van het mannenkiesrecht.
183	1918	1918: De Spaanse griep veroorzaakt wereldwijd meer dan 20 miljoen doden.
184	1919	1919: Avebe opgericht in Veendam.
185	1922	1922: Invoering van het vrouwenkiesrecht.
186	1923	1923: Koningin Wilhelmina viert haar 25-jarig regeringsjubileum.
187	1924	1924: Sloop van tientallen keten en plaggenhutten in Sleen.
188	1925	1925: Eerste TT op stratencircuit bij Assen.
189	1929	1929: De beurskrach in New York. Crisisjaren. 1929: Zeer strenge winter, in Februari vroor het enige nachten 18 en 20 graden.
190	1930	1930: Crisis: de helft van de bevolking van Emmen (3300 inwoners) krijgt steun of zit in de werkverschaffing.
191	1931	1931: De werkloosheidscijfers in Nederland stijgen tot ongekende hoogten.
192	1932	1932: De Zuiderzee wordt op 20 September officieel omgedoopt tot IJsselmeer.
193	1935	1935: Behalve het bekende Noorder Dierenpark dat op 1 mei wordt geopend, wordt tevens de oudheidskamer in gebruik genomen 1935: Noorder Sanatorium wordt gebouwd in Zuidlaren
194	1938	1938: Het eerste ziekenhuis in Emmen. Een diaconessenhuis.
195	1939	1939: Kamp Westerbork ingericht voor Duitse joden.
196	1940	1940: Tweede wereldoorlog. Duitsland valt Nederland binnen.
197	1941	1941: Auke Adema wint de zevende Elfstedentocht.
198	1943	1943: Arbeitsinzet voor mannen van 18 tot 35 jaar.
199	1945	1945: Hongerwinter en bevrijding.
200	1947	1947: Eerste politionele actie in Nederlands-Indi 1947: Einde tramtijdperk in Emmen.
201	1948	1948: Tweede politionele actie in Nederlands-Indi 1948: Koningin Wilhelmina treedt af. Zij wordt opgevolgd door haar dochter Juliana.
202	1951	1951: De eerste offici?le televisie-uitzending in Nederland.
203	1952	1952: De laatste executie in Nederland.
204	1953	1953: Watersnoodramp in februari. 1835 mensen komen om. Duizenden koeien, varkens en paarden verdrinken.
205	1954	1954: Voor het eerst zijn filmbeelden van de Elfstedentocht op tv te zien. 1954: Het stoomtijdperk in Emmen ten einde. Dieseltreinen doen hun intrede
206	1956	1956: Invoering betaald voetbal.
207	1957	1957: De introductie van de draagbare transistor radio.
208	1962	1962: Dood van Marilyn Monroe. 1962: Nederland draagt Nieuw-Guinea over aan de Verenigde Naties.
209	1965	1965: fbraak voormalige NOLS station te Emmen. Een modern NS station wordt gebouwd
210	1966	1966: Prinses Beatrix en Claus von Amsberg treden in het huwelijk.
211	1967	1967: De regering besluit de Limburgse mijnen te sluiten.
212	1968	1968: Moord op Martin Luther King.
213	1969	1969: De afsluiting van de Lauwerszee.
214	1970	1970: Emmen: Het nieuwe raadhuis "over de Hondsrugweg" wordt in gebruik genomen.
215	1975	1975: Overdracht soevereiniteit aan Suriname.
216	1976	1976: De Viking 1 landt op Mars. 1976: Emmen: Het oude gemeentehuis brandt geheel af.
217	1980	1980: Inhuldiging van koningin Beatrix.
218	1985	1985: Evert van Benthem wint de Elfstedentocht.
219	1987	1987: Elektrificatie van de spoorlijn Emmen Zwolle.

Date

Event(s)

1256

1256: Graaf Willem II zakt bij Hoogwoud door het ijs, op weg om de West-friezen te onderwerpen.

1285

1285: Leeuwarden krijgt stadsrechten.

1290

1290: Floris V ziet af van de erfaanspraak op de Schotse troon.

1296

1296: Floris V bij het Muiderslot door de edelen vermoord.

1298

1298: Dokkum krijgt stadsrechten.

1299

1299: Hollandse gravenhuis sterft uit. Holland en Zeeland in personele unie verenigd met Henegouwen

1346-1354

1346-1354: Met de strijd om de opvolging van de kinderloos gestorven graaf Willem IV beginnen in Holland de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Dergelijke twisten zullen tot het einde van de 15de eeuw nog diverse malen opduiken. Ze dragen bij tot vorming van een vertegenwoordiging waarin adel en steden politieke invloed kunnen uitoefenen op de graaf (Staten).

1356

1356: Hertogin Johanna van Brabant en haar echtgenoot bezweren bij hun intocht de zogenoemde Blijde Inkomste, die een belangrijke beperking inhoudt van de macht van de vorst.

1369

1369: Hertog Filips van Bourgondi? ("de Stoute'), jongste zoon van de Franse koning, verwerft door huwelijk het graafschap Vlaanderen: het begin van de Bourgondische expansie in de Nederlanden.

1421

1421: Sint Elisabethvloed op 19 november.

1425

1425: In Leuven wordt de eerste universiteit van de Lage Landen opgericht.

1428

1428: "Zoen van Delft' (zoen = verdrag). Jacoba van Beieren, gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen, staat haar gebied af aan hertog Filips van Bourgondi

1431

1431: Jeanne d'Arc op de brandstapel ter dood gebracht.

1444

1444: Oldambt in bezit van Groningen.

1464

1464: Filips de Goede (XXX) roept vertegenwoordigers van de gewesten in de Nederlanden bijeen _ de eerste vergadering van de Staten-Generaal.

1466

1466: In heel Nederland wordt in guldens gerekend.

1477

1477: Karel de Stoute sneuvelt voor Nancy.
1477: Hertog Karel de Stoute sneuvelt bij Nancy. Einde van de Bourgondische expansie. Zijn dochter Maria moet de Staten-Generaal het zogenoemde Groot Privilegeverlenen dat haar gezag aanzienlijk beknot. Maria is gehuwd met de zoon van de Duitse keizer, Maximiliaan van Oostenrijk. Voor de Nederlanden doemt een nieuwe episode op: de Habsburgse.

1478

1478: Stichting van Pekelborg.

1499

1499: Edward van Oostfriesland neemt Pekelborg in.

1500

1500: George van Saksen wordt Heer van Friesland.
1500: Geboorte van Karel V, heer der Nederlanden

1515

1515: Karel V installeert het Hof van Friesland.
1515: Floris van Egmond benoemd tot stadhouder van Friesland.
1515: Dokkum ontvangt van Karel V het privilege van een weekmarkt op donderdagen.
1515: Karel V op 5 januari te Brussel ingezworen als Heer der Nederlanden.
1515: George van Saksen verkoopt zijn rechten op Friesland aan Karel V voor 100.000 goudguldens.

1516

1516: Karel V,koning van Spanje

1517

1517: Hindeloopen ingenomen door Pier van Donia, bijgenaamd Grote Pier. Een boer uit Kimswerd, en piraat die zich allerlei titels toebedeelde: koning van Friesland, hertog van Sneek, graaf van Sloten, vrijheer van Hindelopen en kapitein-generaal van de Zuiderzee; had een enorme haat tegen alles wat Hollands was.

1519

1519: Eerste oorlog met Frankrijk.

1520

1520: Grote Pier overlijdt op 28 oktober in Sneek.

1521

1521: Rijksdag in Worms, waar Maarten Luther in de ban wordt gedaan.

1524

1524: Friesland erkent Karel V als landheer.

1531

1531: Maria van Hongarije benoemd tot landvoogdes van de Nederlanden.

1533

1533: Op Slot Dillenburg in het Duitse Nassau wordt de oudste zoon Willem geboren, die op elfjarige leeftijd het Zuid-Franse prinsdom Oranje en aanzienlijke goederen in de Nederlanden erft van zijn neef Ren? van Ch?lon. De jonge Prins van Oranje groeit op aan het hof van Karel V in Brussel, om hem te vrijwaren van Duits-protestantse invloeden.

1536

1536: Groningen en Drenthe onderwerpen zich aan Karel V.

1540

1540: Benoeming Maximiliaan van Egmond, graaf van Buren, tot gouverneur van Friesland

1548

1548: De oprichting van een Bourgondische Kreits is de bekroning van Karels politiek om de Nederlanden in zijn greep te krijgen. Voor het eerst zijn zeventien Nederlandse gewesten (tien zuidelijke en zeven noordelijke, waaronder Friesland, het Groningerland, Gelre en de gebieden van de Utrechtse bisschop) in ??n verband verenigd. Stadhouders (plaatsvervangers van de vorst) komen aan het hoofd te staan van de gewesten.

1549

1549: Jan de Ligne, graaf van Aremberg, benoemd tot gouverneur van Friesland.

1555

1555: Karel V doet troonsafstand van de Nederlanden. Filips II wordt Heer der Nederlanden.

1558

1558: Karel V sterft in zijn kloosterpaleis te Yuste.

1559

1559: Margareta van Parma Spaans gouverneur over de Nederlanden.

1566

1566: Hoge graanprijzen, met hongersnoden tot gevolg, leiden tot een geladen stemming in de gewesten. Een Verbond van (driehonderd) Edelen wendt zich tot de landvoogdes met een smeekschrift, waarin zij "moderatie' vragen: minder belasting, meer religieuze vrijheid. Een vooraanstaand adviseur van de landvoogdes, graaf Berlaymont, zou daarbij de beroemde woorden hebben gesproken: "Ce ne sont que des gueux.' ("Het zijn slechts bedelaars.') De woorden geuzen en geuzennaam vinden hier hun oorsprong.
1566: Op 10 augustus wordt in de West-Vlaamse plaats Steenvoorde de eerste katholieke kerk geplunderd. Deze Beeldenstorm verspreidt zich in twee maanden over de Nederlandse gewesten.

1567

1567: De hertog van Alva wordt regent. De Prins van Oranje vlucht naar Duitsland.
1567: Hoewel de rust inmiddels is teruggekeerd, arriveert in augustus een leger van 10.000 Spaanse en Italiaanse huurlingen onder leiding van de Hertog van Alva. Een speciale rechtbank _ de Raad van Beroerten (bloedraad)velt 1.100 doodvonnissen tegen "ketters'.

1568

1568: 80-jarige Oorlog. Slag bij Heiligerlee. Egmont en Hoorn in Brussel onthoofd.
1568: 80-jarige Oorlog. Slag bij Heiligerlee. Egmont en Hoorn in Brussel onthoofd.

1570

1570: De Allerheiligenvloed op 1 november. In Friesland komen 3000 mensen om.

1572

1572: Beleg van Haarlem. De Watergeuzen veroveren Den Briel.

1573

1573: Requesens landvoogd. Volksheldin Kenau Simonsdochter Hasselaer. Die van binnen [Haarlem] hadden ooc een cloecke vrouwe ende eerbaer weduwe, omtrent XLVI jaren out, Kennau genoemt, die dander vrouwen in allen noot aenvoerde ende met eenighe andere veel manlycke daden boven vrouwen aert bedreef op ten vijant, met spiessen, bussen ende sweert, als een man haer behelpende in vrouwelycke habijt.

1574

1574: De Slag op de Mookerheide.

1576

1576: Dood van Requesens. Don Juan wordt landvoogd.

1578

1578: Matthias van Habsburg wordt landvoogd. Hetzelfde jaar wordt Parma landvoogd.

1579

1579: Unie van Atrecht en Utrecht.

1580

1580: Filips II doet Willem van Oranje in de ban.

1584

1584: Willem Lodewijk wordt in oktober stadhouder van Friesland.
1584: Willem van Oranje wordt op 10 juli in Delft vermoord.

1585

1585: Stadhouder Willem Lodewijk van Nassau sticht in Franeker een hogeschool.

1593

1593: Graaf Willem Lodewijk maakt zijn vermaarde tocht vanuit Emmen over het veen naar Roswinkel om zich in Boertange te verschansen. Toen die Willen Lodewijk in 1593 naar Roswinkel trok, legde hij vermoedelijk gelijkertijd de Emmerschans aan. Later werd over die schans een nieuwe, grotere schans aangelegd.
1593: Drenthe gaat deel uit maken van de zeven verenigde Nederlanden, doch werd geen lid van de Staten Generaal. Het bleef als enige gewest zelfstandig onder toezicht van stadhouder Willem Lodewijk. Drost werd toen Casper van Ewsum. Wederom luidt er voor Drenthe een nieuw tijdperk in.

1596

1596: De overwintering van Willem Barentsz. en Jacob van Heemskerck op Nova Zembla.

1600

1600: Slag bij Nieuwpoort. De gouden eeuw.
1600: Winschoter Hoogebrug lag bij Pekelborg.

1602

1602: Oprichting van de Verenigde Oost-Indische Compagnie.

1603

1603: In Lutjegast wordt Abel Janszoon Tasman geboren.

1607

1607: Jacob van Heemskerck verslaat de Spanjaarden bij Gibraltar.
1607: Zeer strenge winter. Zelfs de Theems is bevroren.

1615

1615: Op verzoek van Willem Lodewijk werd de Semslinie getrokken door Jans Sems. De grens tussen Groningen en Drenthe wordt een "feit".

1619

1619: Op 13 mei wordt Oldenbarnevelt op het Binnenhof onthoofd.
1619: Batavia wordt gesticht door Jan Pieterszoon Coen.

1620

1620: De Friese stadhouder Willem Lodewijk overlijdt. Ernst Casimir volgt hem op.

1621

1621: Hugo de Groot ontsnapt uit Slot Loevestein in een boekenkist.

1628

1628: Piet Heijn verovert bij Cuba een Spaanse Zilvervloot.

1629

1629: Piet Heijn sneuvelt tegen de Duijnkerkers.

1632

1632: Ernst Casimir sneuvelt bij Roermond. Hendrik Casimir I wordt de nieuwe Friese stadhouder.

1634

1634: Eerste Kollumer Oproer. Ofke Haijes riep zichzelf uit tot 'capitain' van Kollum en ging "nae het huijs van Harmen Lubbes, roeper van den voors. dorpe Collum, ende daeruijt tegens wille ende danck van den selven Harmen de tromme gehaelt, de sleve geslagen, ende uijtroepingen veel volck bijeen gekregen heeft, de selve aanritsende 's Landtschaps middelen met hem gevangene (Ofke Haijes) te helpen tegenstaan. Dat oock de gevangene ten selven tijde gesterckt met Jan Harckes, Drieus Aebes ende andere al trommelende van 't Westeijnde der voors. dorpe gegaen is nae Fop Claessens ende aldaer tegens danck van des selves huijsvrou ende dogter een van de Vaendels uijt 't gerechthuijs gehaelt heeft, ende dat hij alsdoen so als Capitain vaendrich ende trommelende met de rapaille langs de gebuijrte uijt het rechthuijs is gegaen. Dat de gevangene ten voors.dage tegens den avond met vliegende Vaendel, ende Trommelslagh mede was gemarcheert doorden gebuijrte naar de huijsinge van den Ontfanger Jacob Rosema, ende deselve hadt helpen insmiten, opbreecken ende 't huijsraedd vernielen en plunderen. Dat de gevangene cum socius den Dienstboden van Rosema voornoembt hadden gevraeght, waer hij Rosema was, met de bij voeginge, so sij hem hadden, wouden sij hem in riemen snijden

1639

1639: Admiraal Maarten Harpertszoon Tromp verslaat de Spaanse vloot bij Duins.

1640

1640: Willem Frederik wordt stadhouder van Friesland.

1647

1647: Overlijden Frederik Hendrik. Stadhouder Prins Willem II.

1648

1648: Vrede van Munster, einde Tachtigjarige Oorlog.

1649

1649: Aanleg van Zuidwending.

1652

1652: Jan van Riebeeck sticht de Kaapkolonie.
1652: Eerste Engelse oorlog.

1655

1655: Aanleg van de Ommelanderwijk.

1656

1656: Rembrandt van Rijn wordt failliet verklaard.

1664

1664: Hendrik Casimir II wordt stadhouder van Friesland.

1665

1665: Tweede Engelse oorlog.

1665-1666

1665-1666: Tijdens de 1e oorlog met Barend van Galen, bisschop van Munster, trekken Munsterse soldaten stropend door Emmen. (over aantallen verschillen de meningen)

1667

1667: New York wordt in Breda verkwanseld aan de Britten.

1672

1672: Rampjaar. Moord op de gebroeders De Witt. Het land is radeloos, reddeloos en redeloos.
1672: Winschoterzijl door den bisschop van Munster bezet.

1675

1675: Het tabaksrooken komt in gebruik.

1676

1676: De Ruyter sneuvelt bij Sicili? in de Middellandse zee.

1686

1686: De Sint Maartensvloed kost in de provincie Groningen 1558 mensenlevens.
1686: Groote watervloed : alleen in 't Oldambt zouden 482 menschen verdronken zijn.

1689

1689: Willem III wordt koning van Engeland.

1692

1692: De jenever wordt volksdrank.

1700

1700: Invoering van de Gregoriaanse kalender in Friesland. Op 31-12-1700 volgde 12-01-1701.

1701

1701: Lodewijk XIV bezet de Zuidelijke Nederlanden.

1702

1702: Willem III van Oranje-Nassau overlijdt aan de gevolgen van een val van zijn paard op Hampton Court.

1708

1708: Strenge winter : vorst van 24 December tot in Mei.

1711

1711: Johan Willem Friso, erfstadhouder van Friesland, verdrinkt in het Hollands Diep.

1713

1713: Via Azi? en Rusland bereikt de (1e) veepest epidemie ons land.

1717

1717: Bij een stormvloed tijdens de kerstmis komen in Groningen en Friesland 5000 mensen om.

1723

1723: Grens tusschen Onstwedde en Pekela geregeld.

1729

1729: De Dokkumer Nieuwe Zijlen aangelegd.
1729: Willem IV stadhouder in de gewesten Friesland, Groningen, Drenthe en Gelderland.

1730

1730: De aardappel wordt in ons land geintroduceerd, een Zuid-Amerikaans product.

1731

1731: De paalworm teistert ons land, de worm vreet de palen in onze dijken op.

1735

1735: Jan Klatter, schuitvaarder van Pekela op Groningen.

1739

1739: De vroeg ingevallen strenge winter zorgt voor hongersnood.

1740

1740: Begin van 't koffiedrinken.

1745

1745: De landbouw wordt geconfronteerd met de tweede veepestepidemie.

1747

1747: Willem IV wordt erfstadhouder van alle gewesten.

1748

1748: In Amsterdam worden op de Dam twee plunderaars opgehangen.

1750

1750: Het sterfjaar van Johann Sebastian Bach.

100

1751

1751: Willem IV overlijdt. Willem V wordt de eerste onbenoemde stadhouder.

101

1756

1756: De geboorte van Wolfgang Amadeus Mozart.

102

1758

1758: Strenge winters. Des voorjaars veel turfvervoer naar Duitsland.

103

1762

1762: Grens tusschen Westerlee en Pekela geregeld

104

1763

1763: De handel ligt bijna stil en er heerst een grote werkloosheid in ons land.

105

1776

1776: De armoede onder de bevolking is groot. In Nederland worden vele armenhuizen gesticht.

106

1780

1780: De Vierde Engelse Zeeoorlog.

107

1781

1781: William Herschel ontdekt de planeet Uranus.

108

1784

1784: De Staten-Generaal verbiedt het dragen van oranje.

109

1789

1789: George Washington wordt de eerste President van de Verenigde Staten van Amerika.
1789: Bestorming van de Bastille en het begin van de Franse Revolutie.

110

1795

1795: De periode 1795-1814 wordt gekenmerkt door grote armoede, zelfs voor de hoge stand.
1795: Utrecht wordt bezet door het Franse leger. Willem V vlucht naar Engeland.

111

1797

1797: Kollumer Oproer. In de Franse tijd stonden Patriotten en Prinsgezinden soms fel tegen over elkaar. Dat was ook al zo voordat de Fransen ons land introkken. In het jaar 1797 bleek, dat de Oranjeliefde nog sterk leefde onder het gewone volk. Het kwam tot een uitbarsting, die bekend staat als het Kollumer Oproer. In de gemeente Kollumerland ontstonden onregelmatigheden. Op woensdag 18 januari 1797 werden de bewoners van Kollumerzwaag opgeroepen om na te gaan wie van hen geschikt waren voor de "burgerwapening". En op zaterdag 28 januari werd de bevolking van Burum opgeroepen. Onder hen was ook ene Abele Reitzes, de zoon van de weduwe van Reitze Abels. Toen Abele uit Kollum terug kwam, riep hij "Oranje Boven". Daarop werd hij in de nacht van 2 op 3 februari gevangen genomen. Eerst werd hij vastgezet in het Rechthuis te Kollum met het doel hem later over te brengen naar het blokhuis te Leeuwarden. De arrestatie van Abele was de druppel die de emmer deed overlopen. Uit het westen van de gemeente kwamen velen naar Kollum om Abele te bevrijden. Onderweg naar Kollum werden al enige huizen in brand gestoken. De mannen waren bewapend met zeisen, snoeimessen, sikkels, en alles wat maar kon dienen om de tegenstanders schrik aan te jagen. De kamer van de secretaris werd bezet. De secretaris werd gedwongen een verklaring te tekenen dat niemand deze daad met enig leed zou moeten betalen. Ook werd Abele Reitzes onder dwang vrij gelaten. Ondertussen werd echter het gezag in Leeuwarden gewaarschuwd. Er werd versterking gestuurd en een aantal oproerkraaiers werd gevangen gezet in de kerk, waaronder Jan Binnes van Oudwoude. De volgende dag kwamen aanhangers van deze Jan Binnes weer in grote getale naar Kollum. Aangevuld met mensen uit de Dongeradelen en Burum werden de troepen van de patriotten uit Kollum verdreven. Een detachement ruiters met friese paarden en twee veldstukken werd naar Kollum en omgeving gestuurd en de rust keerde weer. De volgende dagen werden in geheel noord en noordoost-friesland rebellen gevangen genomen. Er werden zware straffen opgelegd aan 168 gevangen genomen Prinsgezinden. Jan Binnes en (later) Salomon Levy werden ter dood gebracht, terwijl anderen hoge boetes kregen opgelegd.

112

1798

1798: Twee staatsgrepen in ??n jaar.

113

1799

1799: Op 31 december wordt de VOC formeel ontbonden.

114

1803

1803: Oorlog tussen Frankrijk en Engeland. De Engelsen veroveren de Nederlandse koloni?n.

115

1805

1805: Rutger Jan Schimmelpenninck raadpensionaris.

116

1806

1806: Het 3 Guldenmuntstuk wordt vervangen door de rijksdaalder.
1806: Willem V overlijdt in Brunswijk. Lodewijk Napoleon koning van Holland.

117

1807

1807: De ontploffing van het kruitschip in Leiden.

118

1808

1808: Oude Pekela heeft 3371 inwoners, Nieuwe Pekela heeft 3299 inwoners.

119

1810

1810: Het Koninkrijk Holland wordt bij Frankrijk ingelijfd.

120

1811

1811: De Engelsen veroveren Java als laatste kolonie van Holland.
1811: Invoering van de burgerlijke stand en kadaster.

121

1812

1812: Tocht naar Rusland.

122

1813

1813: De Fransen verlaten ons land. Koning Willem I aanvaardt de soevereiniteit als constitutioneel vorst.

123

1814

1814: Op 23 mei geven de Fransen hun laatste steunpunt, Delfzijl, op.

124

1815

1815: Willem I, koning der Nederlanden.
1815: Slag bij Waterloo.

125

1816

1816: Engeland geeft de koloni?n terug aan Nederland.

126

1817

1817: Hongerwinter door mislukte oogst.

127

1825

1825: De Java oorlog. Nederland begint een offensief tegen de Javaanse Vorsten.

128

1826

1826: Malaria maakt onder de 193.333 tellende Friesche bevolking m??r dan 4.000 dodelijke slachtoffers.

129

1829

1829: Verboden in de kerken te begraven.

130

1835

1835: Eerste spoorlijn Haarlem - Amsterdam.

131

1839

1839: Nederland erkent de onafhankelijkheid van Belgi
1839: Fotografie wordt uitgevonden.

132

1840

1840: Willem I doet afstand van de regering. Willem II wordt koning der Nederlanden.

133

1841

1841: Clemens en August Brenninkmeijer openen hun eerste winkel op de Oosterdijk in Sneek.

134

1844

1844: Zeer strenge winter en de 2 jaren daarop mislukken de aardappeloogsten. De bevolking lijdt honger.

135

1846

1846: Voedselschaarste in Drenthe
1846: Emigratie naar Michigan (USA) uit Drenthe komt op gang. Eerste 56 Drenthen vertrekken.

136

1847

1847: Een duur jaar, een 6 ponds roggebrood kost 67,5 cent.

137

1848

1848: Grondwetsherziening door Thorbecke.
1848: Aanleg van de weg Assen-Bareveld voltooid.

138

1849

1849: Koning Willem II overlijdt aan een hartinfarct. Op 12 mei wordt koning Willem III ingehuldigd.
1849: De Denen blokkeren de Pruisische havens. Op de rede van Delfzijl liggen in een maand 173 vreemde schepen.

139

1850

1850: Ridderschap in Drenthe afgeschaft.
1850: Drenthe telt 82 kilometer verharde weg: het grootste deel langs de Drentsche Hoofdvaart.

140

1851

1851: Het katholieke kerkhof te Oude Pekela aangelegd.

141

1852

1852: De postzegels worden ingevoerd.

142

1854

1854: Lijfstraffen geschrapt uit het strafrecht. De doodstraf wordt beperkt tot ophanging boven een luik.
1854: Het KNMI wordt bij koninklijk besluit van Koning Willem III opgericht.

143

1856

1856: De treinramp van 1856 was de eerste waarbij dodelijke slachtoffers vielen onder reizigers.

144

1858

1858: De aardappel wordt algemeen geaccepteerd als voedingsmiddel.

145

1859

1859: De eerste (verharde) grindweg wordt aangelegd van Klinkmolenbrug, via Noordbarge tot Emmen en via Odoorn naar Gieten. M.Middelveldt wordt nu genoemd als loper voor de posterijen van Borger naar Emmen en terug.

146

1860

1860: Offici?le afschaffing van de slavernij in Nederlandsch-Indi
1860: Hiddingh koopt het hele Compascuum inclusief de kosten voor fl 89.252,--

147

1863

1863: De slavernij wordt in Suriname afgeschaft.

148

1865

1865: Stoomvaartdienst Delfzijl-London.

149

1867

1867: De graanoogsten in Drenthe mislukken. Vooral Sleen en Zweeloo worden ernstig getroffen.

150

1868

1868: Zeven Friezen weten binnen ??n dag door de elf Friese steden te schaatsen.

151

1870

1870: Pokken epidemie in Nederland. In 1871 steigt het aantal doden tot 15.787.
1870: In Nederland wordt de doodstraf afgeschaft.
1870: Vestingwerken rond Coevorden moeten worden gesloopt.
1870: De spoorlijn Meppel-Groningen wordt geopend.

152

1871

1871: Jan Fabricius geboren in Assen.

153

1873

1873: Atjeh oorlog. Op 8 april landt het Koninklijk Nederlands Indisch Leger op de kust van Sumatra.

154

1874

1874: Kinderwet van Samuel van Houten. Arbeid door kinderen onder de 12 jaar wordt verboden.

155

1876

1876: Mata Hari wordt op 7 augustus in Leeuwarden geboren als Margaretha Geertruida Zelle.

156

1879

1879: Oprichting van de 1e politieke partij: de Antirevolutionaire Partij onder leiding van Abraham Kuyper.

157

1880

1880: Geboorte van prinses Wilhelmina.
1880: Grote veenbranden teisteren de Zuidoost hoek van Drenthe. Vooral Nieuw Weerdinge wordt zwaar getroffen.

158

1881

1881: Assen wordt aangewezen als garnizoensstad.

159

1883

1883: Vissersramp op 6 maart in Paesens-Moddergat. 17 aken met 83 opvarenden vergaan.
1883: Van Gogh schildert in Drenthe.

160

1884

1884: Er wordt een klinkerweg aangelegd tussen Emmen en Sleen.
1884: Stieltjeskanaal bevaarbaar.
1884: Opening spoorweg Groningen-Delfzijl.

161

1887

1887: In Oostzaan neemt Albert Heijn de winkel van zijn vader over.

162

1889

1889: Er wordt een klinkerweg aangelegd tussen Emmen, Zuidbarge, Erica naar Nieuw Amsterdam
1889: Jan Fabricius wordt geldloper en krantenbezorger bij de Provinciale Drentsche en Asser Courant.
1889: Jonkheer Van Holthe tot Echten koopt als eerste Drent een auto: hij toert trots met zijn Benz door Assen.

163

1890

1890: Koning Willem III overlijdt. Koningin Emma wordt regentes.

164

1891

1891: Gerard en Anton Philips richten een gloeilampenfabriek op.

165

1892

1892: Verschijning van het eerste dagblad de Telegraaf.
1892: Industrieel Willem Albert Scholten komt te overlijden. Hij was de man die veel gedaan heeft voor de veenkoloniale ontwikkeling. Hij was sociaal erg meelevend. Het Scholtenskanaal dankt haar naam aan hem zoals Klazienaveen haar naam ontleend aan zijn vrouw Klaziena van der Sluis.

166

1893

1893: Vissersramp op 1 december in Wierum. 22 vissers komen om.

167

1895

1895: Koningin Wilhelmina en Koningin-regentes Emma bezoeken Drenthe

168

1896

1896: Notaris Baccx rijdt als eerste in Nederland met een eigen auto.

169

1897

1897: Coevorden aangesloten op het Overijsselse tramnet.

170

1898

1898: Inhuldiging van koningin Wilhelmina te Amsterdam.
1898: De Motor Tram Omnibus van Meijer gaat rijden.

171

1899

1899: De Transvaalse Oorlog breekt uit in Zuid-Afrika

172

1901

1901: Koningin Wilhelmina huwt Prins Hendrik, Hertog van Mecklenburg.

173

1903

1903: Tram Hoogeveen-Nieuw Amsterdam rijdt voor het eerst.

174

1905

1905: Bouw van de katholieke kerk Musselkanaal
1905: In de venen bij Weerdinge worden enkele lijken gevonden die thans nog bewaard worden in het provinciaal museum in Assen.
1905: Lokaalspoorweg Assen-Stadskanaal begint diensten.

175

1907

1907: De tramlijn tussen Coevorden en Ter Apel via Nieuw Amsterdam, Erica en Klazienaveen wordt in gebruik genomen alsook een stenen voetpad tussen Emmen en Emmer Compascuum.

176

1909

1909: Prinses Juliana geboren.
1909: Opening N.O.L.S. spoorlijn Delfzijl-Zuidbroek.

177

1910

1910: Glasfabrieken in Nieuw Buinen bieden werk aan 800 mensen.
1910: Bentheimer Eisenbahn rijdt tussen Coevorden en Duitsland.

178

1912

1912: De ondergang van de Titanic.
1912: De eerste offici?le Elfstedentocht wordt gewonnen door Coen de Koning.

179

1913

1913: Gasselternijveen vierde havenstad van Nederland na Amsterdam,Rotterdam en Groningen.

180

1914

1914: Algemene mobilisatie.

181

1915

1915: Opening stoomtram Winschoten-Ter Apel.

182

1917

1917: Invoering van het mannenkiesrecht.

183

1918

1918: De Spaanse griep veroorzaakt wereldwijd meer dan 20 miljoen doden.

184

1919

1919: Avebe opgericht in Veendam.

185

1922

1922: Invoering van het vrouwenkiesrecht.

186

1923

1923: Koningin Wilhelmina viert haar 25-jarig regeringsjubileum.

187

1924

1924: Sloop van tientallen keten en plaggenhutten in Sleen.

188

1925

1925: Eerste TT op stratencircuit bij Assen.

189

1929

1929: De beurskrach in New York. Crisisjaren.
1929: Zeer strenge winter, in Februari vroor het enige nachten 18 en 20 graden.

190

1930

1930: Crisis: de helft van de bevolking van Emmen (3300 inwoners) krijgt steun of zit in de werkverschaffing.

191

1931

1931: De werkloosheidscijfers in Nederland stijgen tot ongekende hoogten.

192

1932

1932: De Zuiderzee wordt op 20 September officieel omgedoopt tot IJsselmeer.

193

1935

1935: Behalve het bekende Noorder Dierenpark dat op 1 mei wordt geopend, wordt tevens de oudheidskamer in gebruik genomen
1935: Noorder Sanatorium wordt gebouwd in Zuidlaren

194

1938

1938: Het eerste ziekenhuis in Emmen. Een diaconessenhuis.

195

1939

1939: Kamp Westerbork ingericht voor Duitse joden.

196

1940

1940: Tweede wereldoorlog. Duitsland valt Nederland binnen.

197

1941

1941: Auke Adema wint de zevende Elfstedentocht.

198

1943

1943: Arbeitsinzet voor mannen van 18 tot 35 jaar.

199

1945

1945: Hongerwinter en bevrijding.

200

1947

1947: Eerste politionele actie in Nederlands-Indi
1947: Einde tramtijdperk in Emmen.

201

1948

1948: Tweede politionele actie in Nederlands-Indi
1948: Koningin Wilhelmina treedt af. Zij wordt opgevolgd door haar dochter Juliana.

202

1951

1951: De eerste offici?le televisie-uitzending in Nederland.

203

1952

1952: De laatste executie in Nederland.

204

1953

1953: Watersnoodramp in februari. 1835 mensen komen om. Duizenden koeien, varkens en paarden verdrinken.

205

1954

1954: Voor het eerst zijn filmbeelden van de Elfstedentocht op tv te zien.
1954: Het stoomtijdperk in Emmen ten einde. Dieseltreinen doen hun intrede

206

1956

1956: Invoering betaald voetbal.

207

1957

1957: De introductie van de draagbare transistor radio.

208

1962

1962: Dood van Marilyn Monroe.
1962: Nederland draagt Nieuw-Guinea over aan de Verenigde Naties.

209

1965

1965: fbraak voormalige NOLS station te Emmen. Een modern NS station wordt gebouwd

210

1966

1966: Prinses Beatrix en Claus von Amsberg treden in het huwelijk.

211

1967

1967: De regering besluit de Limburgse mijnen te sluiten.

212

1968

1968: Moord op Martin Luther King.

213

1969

1969: De afsluiting van de Lauwerszee.

214

1970

1970: Emmen: Het nieuwe raadhuis "over de Hondsrugweg" wordt in gebruik genomen.

215

1975

1975: Overdracht soevereiniteit aan Suriname.

216

1976

1976: De Viking 1 landt op Mars.
1976: Emmen: Het oude gemeentehuis brandt geheel af.

217

1980

1980: Inhuldiging van koningin Beatrix.

218

1985

1985: Evert van Benthem wint de Elfstedentocht.

219

1987

1987: Elektrificatie van de spoorlijn Emmen Zwolle.